Οι χειριστικοί άνθρωποι δεν εμφανίζονται πάντα με ξεκάθαρο πρόσωπο.
Μπορεί να είναι γοητευτικοί, έξυπνοι, ακόμα και φαινομενικά γενναιόδωροι.
Όταν όμως κρύβονται πίσω από τον ναρκισσισμό, τα πράγματα γίνονται πιο περίπλοκα.
Το ναρκισσιστικό πρόσωπο είναι συχνά μια μάσκα που κρύβει την ανάγκη τους για έλεγχο, επιβεβαίωση και θαυμασμό.
Πώς να τους αναγνωρίσουμε
Ο ναρκισσιστής-χειριστικός δεν έρχεται με προειδοποίηση.
Αντίθετα, μπορεί να φαίνεται ενδιαφέρον, γοητευτικός και γεμάτος αυτοπεποίθηση.
Όμως, με τον καιρό, ορισμένα μοτίβα γίνονται εμφανή:
1. Επίκεντρο της προσοχής:
Θέλουν συνεχώς να είναι το επίκεντρο. Ανά πάσα στιγμή, βρίσκουν τρόπους να στρέψουν τη συζήτηση στον εαυτό τους.
2. Υποδόριες επικρίσεις:
Ενώ φαίνονται υποστηρικτικοί, συχνά κάνουν σχόλια που υπονομεύουν την αυτοπεποίθησή σου, ενισχύοντας την εξάρτησή σου από αυτούς.
3. Ανάγκη για έλεγχο:
Χρησιμοποιούν την ανάγκη σου για αποδοχή ή την καλοσύνη σου για να σε βάλουν σε μια θέση όπου εξυπηρετείς τις ανάγκες τους.
4. Η έλλειψη ενσυναίσθησης:
Ενώ μπορεί να δείχνουν ενδιαφέρον, οι σχέσεις μαζί τους είναι μονόπλευρες. Η δική σου εμπειρία δεν τους αγγίζει πραγματικά.
5. Η απόλυτη γοητεία:
Στην αρχή, μπορεί να φαίνονται οι “τέλειοι” σύντροφοι, φίλοι ή συνεργάτες. Όμως, αυτή η τέλεια εικόνα συνήθως ξεφτίζει όταν δεν τους δίνεις αυτό που θέλουν.
Πώς να τους διαχειριστούμε
Αρχικα δεν εστιάζουμε μόνο στην “αναγνώριση του άλλου” αλλά και στη δική μας θέση στη σχέση.
Ο ναρκισσισμός ενός άλλου ανθρώπου μπορεί να λειτουργήσει ως καθρέφτης για να δούμε πού έχουμε ευάλωτα σημεία που επιτρέπουν τη χειραγώγηση.
1. Αυτογνωσία:
Ρώτησε τον εαυτό σου: Πώς νιώθω μετά από μια συζήτηση μαζί τους; Νιώθεις εξαντλημένη, ανεπαρκής ή σαν να μην είσαι αρκετή; Αυτά τα συναισθήματα είναι ενδείξεις ότι υπάρχει χειρισμός.
2. Μείνε συνειδητή στο εδώ και τώρα:
Αντί να αντιδράς συναισθηματικά στις επιθέσεις τους ή στα σχόλιά τους, προσπάθησε να παρατηρήσεις τι ακριβώς κάνουν.
Η παρατήρηση των μοτίβων μπορεί να αποκαλύψει πού βρίσκεται το πρόβλημα.
3. Μην εμπλακείς στα παιχνίδια τους:
Ο ναρκισσιστής-χειριστικός χρειάζεται τη συμμετοχή σου για να παίξει τον ρόλο του. Αν δεν απαντάς στις προκλήσεις του ή στα κρυφά του παιχνίδια, σταδιακά θα χάσει τη δύναμή του πάνω σου.
4. Όρια με αγάπη:
Δεν χρειάζεται να συγκρουστείς ή να αποδείξεις κάτι. Μπορείς να πεις: “Δεν νιώθω άνετα με αυτό που είπες. Ας το συζητήσουμε διαφορετικά.”
5. Μην περιμένεις αλλαγή:
Ένας ναρκισσιστής-χειριστικός σπάνια αλλάζει, εκτός αν το επιδιώξει συνειδητά. Μην επενδύεις ενέργεια προσπαθώντας να τον “διορθώσεις.”
Η πρόκληση για εμάς
Οι χειριστικοί άνθρωποι, και ιδιαίτερα οι ναρκισσιστές, μας διδάσκουν κάτι βαθύτερο: τη σημασία του να είμαστε σταθερές στις αξίες μας.
Ας δούμε τη σχέση ως έναν “χορό” όπου και οι δύο πλευρές φέρουν ευθύνη.
Αν εμείς επιτρέπουμε σε κάποιον να μας χειραγωγεί, χρειάζεται να εξετάσουμε ποια εσωτερική μας ανάγκη τον κρατά εκεί.
Όταν δουλεύουμε με τον εαυτό μας, μαθαίνουμε να αναγνωρίζουμε αυτούς τους ανθρώπους πιο γρήγορα και να κρατάμε απόσταση.
Γιατί, τελικά, η ζωή μας ανήκει.
Και μόνο εμείς έχουμε τη δύναμη να επιλέξουμε ποιοι άνθρωποι θα είναι μέρος της.